Zsolna, 1633. körül, † Eperjes, 1686. ápr. 2. : ev. lelkész, tanár, egyházi író. – id. L Elias lelkész és Pataky Anna fia.- Tanult Lőcsén (1646), Pozsonyban (1646–50), a sárospataki Ref. Koll.-ban tanult (1650–51), majd a wittenbergi és az erfurti egy.-en (1651–). Lelkész vagy tanár Zsolnán (1655–), Bártfán (1661–67), Eperjesen (1667–72), Tiszolcon (1673–74), majd a protestánsok üldözése miatt Thornban, Danzigban élt, a jénai egy.-en tanult és Erdélybe jött. Nagyszebenből hívták meg a segesvári gimnázium rektorának (1678. szept. 26.–81). Három évi igazgatása alatt az intézetet ujjá alakította: iskolatörvény szabályozta a tanulók helyzetét és a tantárgyakat; buzgalmának köszönhető, hogy ezen három év alatt a felsőbb osztályokba 60 tanulót vettek fel és ezek közül 19-et küldtek külföldi egyetemre, ő kezdte el vezetni alapította az iskola jegyzőkönyvét vagyis anyakönyvét viszamenőleg (1606–), mely gazdag forrásul szolgál az erdélyi iskolázás történetéhez. A városi lelkész és tanács azzal tisztelte meg érdemeit, hogy a templom énekkarában, a többi tanártársai közül, őt fölmentette a karéneknek állva vezetésétől és a temetési szolgálattól. Lemondott a segesvári rektorságról (1682). Az eperjesi koll. rektora lett (1682–). Filozófiai műveket, iskoladrámákat és üdvözlőverseket írt. – F. m.: Summulae Pneumaticae … (Solnae, 1658); Summullarum LL. Privatarum Pnevmaticarum… (Trencsén, 1658); Assertio immota ex littera institutionis immobili 4 testium veritatis concordi testimonio conscripta, desumta, quod caro Christi in pane sacramentali proprie et indistanter sit praesens et a communicantibus ore accipiatur. Respondente Stephano Szirmay. (Bartphae=Bártfa, 1662); Eleazar Constans quem Honori Generosorum &Nobilissimorum Dn. Nomine… Névtelenül (Bartphae, 1668.); Papianus ΤΕΤΡΑΓΩΝΟΣ, Hoc est, Vir Magnianimus, Justus, Constans rectiq. pertinax in Theatrum … Névtelenül. (Leutschoviae=Lőcse 1669); Summulae Logicae, in quibus omnis formulis ratio argumentandi delineatur, et exprimitur ac ad controversias dialecticas disponitur. (Solnae=Zsolna, 1671); Versus Memoriales & Differentiale diversorum Autorum, … Névtelenül. ( Lőcse, 1672); Lilietum Montis Georgii, Funere Acerbo, Virginis Pietate… (Lőcse, 1673); Thus ad aram Deo Homini Jesu Christo Redemptori Orbis, Assertori Salutis. In rubo, aeterno, igni, in morte, pesti inferni… (Cibini, 1678); Symperasma Philosophiae Rationalis, ex prima mentis operatione deducta & elicita. Praeside… Respondente Petro Cramero… (Cibini =Szeben, 1679); Controversiarum Metaphysicarum Disp. I. De natura Ontologiae et Ente ut sic. indeque manente usu Theologico, Ethico Physico et Logico… Defendente Daniele Schobelio… Mense Martii, 1679. (Cibini, 1679); Controversiarum Metaphysicarum Dispuatio Altera De Analogia Entis & Affectionibus Ut Sic, Entis Quatenus Entis, indeq. manante Usu Theologico, Ethico, Physico & Logico. Eam sub Dei Opt. Max. Auspiciis Praeside… ad ventilandum & discutiendum Martinus Kelpius… Scholae ejusdem Studiosus proponit… (Cibini, 1679). Controversiarum Metaphysicarum Dispuatio Tertia. De Affectionibus Entis in specie nempe Uno & Vero indeq. manante Usu Theologico, Ethico, Physico & Logico. Hanc sub… Praeside… publicae ventilationi Martinus Textoris… sistit. (Cibini, 1680); Theses Evangelicae Dominicae XVI. Trinitatis,… (Cibini, 1683); Torcular Engaddii, Illustris Collegii Evangel. Stal. Eperiensis, in dicto Examine Anno M.DC.LXXXIII. à4. ad 10. Octobris.(Lőcse, 1683.); Summa Metaphysicae Aristotelicae (Cassoviae, 1685); Üdvözlő verse van a Neckel Dániel és Hämmer Krisztina lakodalmára kiadott: Freudenkrantzlein… Wittenberg, 1652. című munkában; Trausch még a következő kéziratát említi: Praelectiones Theol. in Pericopas Evangeliorum Dominicalium et Festivalium.
Irod.: Fülöp–Ferencz; Horányi; Kiss-Kálmán-Bierbrunner; Szinnyei; Sighişoara; ÚMÉL
©
Erdélyi Magyar Adatbank Egyesület, Jakabffy Elemér Alapítvány, Transindex (1999–2021)
Honlapot készítette: PZSE